Toplu İşçi Çıkarma

Toplu işçi çıkarma İş kanununun 29. Maddesinde düzenlenmiştir. işveren ekonomik, teknolojik, yapısal ve benzeri işletme, işyeri veya işin gerekleri nedenlerine dayanarak kanunda öngörülen diğer koşulları da gerçekleştirerek işçi çıkarmasıdır. Söz konusu işçi çıkarmanın iş kanununda düzenlenen Toplu işçi çıkarma olarak gerçekleşebilmesi için kanunda öngörülen koşulları sağlaması gerekmektedir. İşyerinde çalışan işçi sayısının da kanunda öngörülen kapsama ulaşması gerekmektedir. İş kanunu 29/2 ye göre 20 ile 100 işçi arasında ise, en az 10 , 101 ile 300 işçi arasında ise, en az yüzde on oranında , 301 ve daha fazla ise, en az 30 işçinin sayı olarak altında işçilerin işine sona verilmesi Toplu işçi çıkarma olarak hukuki sonuç doğurmayacaktır. Bu yüzden Toplu işçi çıkarmadan bahsedilebilmesi için işyerinde en az 20 işçinin çalışıyor olması gerekir. İşverenin bu şekilde işçinin işine 17 nci madde uyarınca ve bir aylık süre içinde aynı tarihte veya farklı tarihlerde son vermesi Toplu işçi çıkarma sayılır. Bu yüzden işverenin her işçiye İK 17. Madde uyarınca iş sözleşmesinin sona erdirileceğini bildirmek durumundadır. Bu açıdan ihbar süreleri işyeri sendika temsilcilerine, ilgili bölge müdürlüğüne ve Türkiye İş Kurumuna 30 gün içinde yapılan bildirimden sonra başlayacaktır.

İşverenin Toplu işçi çıkarma işleminin geçerli olması için birtakım yükümlülüklerini gerçekleştirmesi gerekir. İK madde 29’a göre işveren toplu işçi çıkarmak istediğinde bunu en az otuz gün önceden bir yazı ile, işyeri sendika temsilcilerine, ilgili bölge müdürlüğüne ve Türkiye İş Kurumuna bildirmesi gerekmektedir. Bu şekilde yapılacak bildirimde işçi çıkarmanın sebepleri, bundan etkilenecek işçi sayısı ve grupları ile işe son verme işlemlerinin hangi zaman diliminde gerçekleşeceğine ilişkin bilgilerin bulunması zorunludur.

İşveren gerekli Bildirimlerin yapılmasından sonra işyeri sendika temsilcileri ile işveren arasında görüşmeler yapar ve toplu işçi çıkarmanın önlenmesi ya da çıkarılacak işçi sayısının azaltılması yahut çıkarmanın işçiler açısından olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi konuları ele alınır. Görüşmelerin sonunda, toplantının yapıldığını gösteren bir belge düzenlenir. İşverenin temsilcilerle yaptığı bu görüşmelerde bir sonuca varması veya herhangi bir karar vermesi zorunluluğu bulunmamaktadır.

İşyerinin bütünüyle kapatılarak kesin ve devamlı suretle faaliyete son verilmesi halinde, işveren sadece durumu en az otuz gün önceden ilgili bölge müdürlüğüne ve Türkiye İş Kurumuna bildirmek ve işyerinde ilan etmekle yükümlüdür. İşveren toplu işçi çıkarmanın kesinleşmesinden itibaren altı ay içinde aynı nitelikteki iş için yeniden işçi almak istediği takdirde nitelikleri uygun olanları tercihen işe çağırır.

İK madde 100’e göre yukarıda açıklanan hükümlere aykırı davranılması durumunda verilecek hukuki yaptırım düzenlenmiştir. İşveren gerekli bildirimleri yapmaması, otuz günlük süreyi beklememesi gibi durumlarda belirlenen cezayı ödemek durumunda kalacaktır. ‘’Bu Kanunun 29 uncu maddesindeki hükümlere aykırı olarak işçi çıkaran işveren veya işveren vekiline işten çıkardığı her işçi için dörtyüzelli Türk Lirası idari para cezası verilir’’