İş hukukunda çalışanların karşılaştığı en önemli sorunlardan biri de, gerçek ücretinin eksik bildirilmesi ve sigorta primlerinin eksik yatırılmasıdır. İşverenler, çalışanlarının gerçek ücretlerinin bildirilmesinin kendilerine ek külfet ve getirdiği düşüncesiyle pek çok çalışanına düşük ücret üzerinden sigorta yapmakta veya eksik/düşük prim yatırmaktadır. Çalışanlar ise gerçek ücretinin bildirilmemesi ve sigorta primlerinin eksik yatırılması nedeniyle hem emeklilik yönünden hem de tazminat ve diğer ücretleri yönünden mağdur olmaktadır. Çalışanlar emekli olduğunda, sigorta primlerinin eksik yatırılması nedeniyle düşük emekli maaşı almaktadır. 

Çalışanların gerçek ücreti üzerinden sigorta primlerinin eksik ödenmesi nedeniyle kullanabileceği en önemli hakkı, iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmek olup, bu nedenden dolayı iş sözleşmesini fesheden bir çalışan kıdem tazminatına hak kazanacaktır.  Haklı fesih hakkı kullanılırken işverene önceden bildirim yapma zorunluluğu bulunmamakta olup, çalışanlar da aynı şekilde iş akdini kendisi feshettiğinden ihbar tazminatına hak kazanmayacaktır.

Çalışanlar yine varsa diğer fazla mesai, ulusal bayram ve genel tatil, hafta tatili ve yıllık izin ücretlerini de gerçek ücret üzerinden hesaplanarak ödenmesini talep edebilecektir. Zira, işverenler genellikle bu türden ücretleri de düşük ücret üzerinden hesaplamakta ve eksik ödemeler yapabilmektedir. Çalışanlar başka nedenler olmaksızın yalnızca bu nedenlere dayanarak haklı nedenle fesih hakkını kullanabilecektir.

Yine bazı işyerlerinde çalışanların maaşları gerçek ücret üzerinden bildirilmesine rağmen, çalışanların yapmış olduğu fazla mesai ve diğer ulusal bayram ve genel tatil, hafta tatili gibi çalışmalarının ücretleri elden ödenebilmektedir. Böyle durumlarda da yine işverenin söz konusu ücretlerin sigorta primlerini tam olarak yatırması gerekmekte olup, bu ücretlerin sigorta primlerinin yatırılmaması haklı nedenle fesih imkanı tanımaktadır.

Çalışanlar gerçek ücretinin bildirilen ücretten daha yüksek olduğunu tanık, ödeme belgesi vs. her türlü deliller ispatlayabilmekte olup, buna ilişkin belgeleri saklamaları halinde gerektiğinde mahkemeye sunabileceklerdir.

Yargıtay içtihatlarınca sigorta primlerinin hiç yatırılmaması, eksik yatırılması veya düşük ücretten yatırılması hallerinde çalışanların haklı fesih imkanı bulunmaktadır:

“Dosya kapsamına göre, davacının iş sözleşmesini, bir kısım çalışma süresinin sosyal güvenlik kurumuna bildirilmeyerek, sigorta primlerinin eksik ödenmesi gerekçesiyle feshettiği anlaşılmaktadır. ... Sigorta primlerinin hiç yatırılmaması, eksik yatırılması veya düşük ücretten yatırılması hallerinde işçinin haklı fesih imkanı bulunmakta olup, davacının feshi haklı sebebe dayanmaktadır.”( Yargıtay 22. Hukuk Dairesi Esas: 2013/35997 Karar: 2014/13537)

İşverenler açısından da, çalışanların gerçek ücretinin gizlenerek, düşük ücret üzerinden sigorta primlerinin yatırılması ve bu durumun müfettişlerce tespiti halinde ciddi cezalarla karşılaşabilmektedirler. Bu nedenle işverenler açısından da, çalışanlara sürekli bir haklı fesih nedeni sağlayan böyle bir durumla karşılaşmamak için sigorta primlerini gerçek ücret üzerinden yatırılması yararlı olacak ve muhtemel iş davalarına karşı kendilerini korumalarını sağlayacaktır.

Çalışanların bu tür uygulamalarla karşılaşması halinde haklı nedenle iş sözleşmesinin feshi için iş hukukunda uzman bir avukata danışarak hareket etmesi faydalı olacaktır.