İşçilerin Dinlenme Hakkı

İşçilerin dinlenme hakkı Anayasa ile güvence altına alınmış bir haktır. Anayasanın 50. maddesi “dinlenmek çalışanların hakkıdır” ifadesine yer verdikten sonra, “ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir” diyerek yıllık izin hakkı ile hafta tatili ve bayram tatili haklarını ayrıca vurgulamıştır.

Anayasal bir hak olan dinlenme hakkından vazgeçilemez.

Türk Hukukunda adil çalışma koşulları hakkını düzenleyen 4857 sayılı İş Kanunu’nun çeşitli maddeleri şu şekildedir;

• İş Kanunu madde 63, haftalık çalışma süresini en çok 45 saat olarak, günlük çalışma süresini de en çok 11 saat olarak öngörmüştür. 
• İş Kanunu madde 43’te, ulusal bayram ve genel tatillerde işçinin çalıştırılıp çalıştırılamayacağının toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile belirleneceği; ilgili sözleşmelerde bu hususta hüküm bulunmaması halinde ancak işçinin onayı ile işçinin ulusal bayram ve genel tatillerde çalıştırılabileceği öngörülmüştür. Aynı kanunun 47’nci maddesi uyarınca ulusal bayram ve genel tatillerde çalışılmaması halinde işçi, günlük çalışma ücretini alacaktır. İşçinin söz konusu günlerde çalışması olması halinde ise çalışılan her gün için fazladan bir günün ücreti ödenecektir.
• 29 Ekim ulusal bayramdır. 1 Ocak, 23 Nisan, 1 Mayıs, 19 Mayıs, 30 Ağustos, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı günleri ise genel tatil olarak kabul edilir. - 29 Ekim 1,5 gün - 1 Ocak, 23 Nisan, 1 Mayıs, 19 Mayıs ve 30 Ağustos 1’er gün, - Ramazan Bayramı 3,5 gün, Kurban Bayramı 4,5 gündür.
• 4857 sayılı İş Kanunu’nun 53’üncü maddesi, işyerinde en az bir yıl çalışmış olan işçilerin, yıllık ücretli izin hakları olduğunu ve söz konusu haklarından vazgeçemeyeceklerini öngörmektedir. Aynı madde, yıllık izinlerin asgari sürelerini de içermektedir.
• İş Kanunu madde 46 uyarınca işçilerin, yedi gün içerisinde kesintisiz en az 24 saat dinlenme (hafta tatili) hakkı bulunmakta ve bugün için işçiye işveren, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretini tam olarak ödemekle yükümlüdür.

Hafta tatilinden önce, belirlenen iş günlerinde tam olarak çalışmanız halinde hafta tatiline hak kazanırsınız. Hafta tatili süresi 24 saattir ve bu süre kesintisiz olarak kullandırılmalıdır.

Hafta tatili günleri yapılan çalışmalar, haftada 45 saatlik çalışma süresinin aşılmasına neden olacağından, fazla çalışma gibi ücretlendirilmelidir.

İş kanuna göre hafta tatili ücreti olarak çalışmadan o güne ait yevmiyesini alacak, ayrıca tatil yapmayarak çalıştığı için ilave bir yevmiyeye daha hak kazanacak, fakat bu çalışma aynı zamanda haftada 45 saatlik yasal çalışma süresini aşmasına neden olduğundan, % 50 zamlı yani bir buçuk yevmiye olarak ödenecek, dolayısıyla söz konusu işçi bir günlük hafta tatili çalışması için toplamda iki buçuk yevmiyeye alacaktır.