İşçi, Askerlik Nedeniyle Ne Zaman İşten Ayrılabilir

"İşçi, askerlik nedeniyle ne zaman işten ayrılabilir?” sorusu askere gidecek olan pek çok işçinin cevabını merak ettiği bir sorudur.

Yürürlükte olan 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14'üncü maddesine göre muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla işçilerin iş akitlerinin feshedilmesi halinde, işveren tarafından işçiye kıdem tazminatı ödenmelidir. Askerlik nedeniyle işten ayrılmak isteyen işçilerin iş sözleşmesi ne zaman feshedilmelidir? Bu konuda mevcut kanuni bir düzenleme bulunmamakta ve bu nedenle Yargıtay kararları büyük önem taşımaktadır.

Öncelikle işçi muvazzaf askerlik sebebiyle işten ayrıldığını işverenekanıtlamakla yükümlüdür. Bu da ibraz edeceği halk arasındaki yaygın deyimiyle “silüs” yani “askere sevk belgesi” ile mümkündür.

Askere sevk belgesini işverene ibraz etmeden işten ayrılan bir işçi, kıdem tazminatının sebebiyle açtığı dava hakkında Yargıtay davacı işçinin askere gitmek için işten ayrıldığı konusunda tanık göstermesine karşın konunun askerlik şubesinden sorularak karar verilmesini kararlaştırmıştır:

“Davacı askerlik nedeniyle hizmet akdinin sona erdiğini iddia etmiştir. Tanıklar bu hususu doğrulamış iseler de, davacının askere gidip gitmediği, gitmişse hangi tarihte gittiği askerlik şubesinden sorulmamıştır. Eksik incelemeyle sonuca gidilmesi hatalıdır. Davacının bağlı bulunduğu askerlik şubesinden askere sevk tarihi sorulmalı, sonucuna göre hüküm kurulmalıdır.” (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, T. 08.03.2004, E. 2003/15708, K. 2004/4284)

Yine Yargıtay askerlik şubesinden gelen yazı ile işçinin askere gittiği kanıtlandığından, işçinin iş akdini askerlik nedeniyle feshettiğini kabul etmiş ve işçinin lehine karar kurulmuştur:

“Davacı davalıya ait işyerinden 20.05.1988 tarihinde ayrılmış ve 26.05.1988 tarihinde muvazzaf askerlik hizmetini yapmak üzere birliğine katılmıştır. Bu yön dosyada mevcut Askerlik Şubesi Başkanlığı’nın yazısı ile de kanıtlanmıştır. İş Kanunu’nun 14. maddesine göre muvazzaf askerlik hizmetini yapmak üzere iş akdini fesheden işçi kıdem tazminatına hak kazanır. Davacının işten ayrıldığı ve birliğine katıldığı tarihler dikkate alındığında iş akdini askerlik nedeniyle feshettiğinin kabulü gerekir. Böyle olunca gerçekleşecek kıdem tazminatının hüküm altına alınması gerekirken bu isteğinde reddi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.” (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, T. 08.03.2004, E. 2003/15708 K. 2004/4284)