Gece Çalışması 7.5 Saati Aşamaz

İş hayatının çeşitli alanlarında işverenler, gündüz çalışmasının yanı sıra işin niteliği, işyerinin devamlılığı, gerekleri gibi sebepler ile gece çalışmasını da uygulamaktadır. İş Kanununun 69. maddesinde gece süresi ve gece çalışmaları düzenlenmiştir. 7,5 saati aşan gece çalışmasında işçiye fazla mesai ücreti ödenmelidir. 

Gece, insanların doğal yaşam periyodunda uykuya ayrılan bir dönem olması sebebiyle; gece çalışması İş Kanununda özel olarak düzenlenerek bir takım kurallara bağlanmıştır. İş Kanunun 69. Maddesinin birinci fıkrasında gece çalışmasının tanımı verilmiştir. Buna göre; çalışma hayatında "gece" en geç saat 20.00'de başlayarak en erken saat 06.00'ya kadar geçen ve her halde en fazla on bir saat süren dönemdir. Bu saatler arası yapılan çalışmalar kanuna göre gece çalışması sayılacaktır.

Kural olarak işçilerin gece çalışmaları yedi buçuk saati geçemez. Buradaki çalışma sürelerine ara dinlenmelerinin eklenmemesi gerekir. Ancak 6645 sayılı Torba Yasa ile 04.04.2015 tarihinde getirilen ek düzenleme ile istisna hükmü getirilmiştir. Getirilen bu istisna özel güvenlik görevlileri, turizm ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde çalışan işçileri kapsamaktadır. Bu düzenlemeye göre, “Ancak, turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilir” hükmü getirilmiştir. Dolayısıyla gece çalışması, turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde çalışan işçilerin yazılı onayının bulunması durumunda, gece çalışması 7,5 saati aşılabilecektir. 

Bu durumda 7,5 saati aşan gece çalışması fazla çalışma sayılacak ve işçiye 7,5 saati aşan gece çalışması için fazla mesai ücreti ödenecektir. Yani işçinin haftalık çalışması 45 saati aşmasa dahi, 7,5 saati aşan gece çalışması için fazla mesai ücreti ödenmelidir.

Örneğin, haftada iki gün 10 saat çalışan bir işçinin haftalık toplam çalışma süresi 45 saatin altında kalsa bile, çalıştığı iki gece için işçiye 2,5 saatten toplam 5 saat fazla mesai ücreti ödenmelidir. 

Sonuç olarak 7,5 saati aşan gece çalışması için fazla mesai ücreti ödenmelidir. Fazla mesai ücretlerinin ödenmemesi işçiler için “haklı fesih” nedenidir. İş hukukunda uzman avukat vasıtasıyla işçiler hem kıdem tazminatını, hem de fazla mesai ücretini arabuluculuk ya da dava yoluyla alabilir.