Bedelli Askerlik Yapacaklar Kıdem Tazminatı Alabilir Mi ?

Bedelli askerlikten yararlananlardan aldığımız en sık sorulardan biri, Bedelli askerlik yapacaklar kıdem tazminatı alabilir mi ? Bu konuda doktrinde birçok görüş olup, işverenlerin de uygulamaları birbirinden farklıdır. Kimi işverenler, bedelli askerlik için işten ayrılan işçinin kıdem tazminatını öderken, kimi de ücretsiz izin kullanman gerekir gerekçesi ile ödeme yapmamaktadır.

Doktrindeki birçok Profesöre ve Ekte videosunu bulabileceğiniz AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Muş’a göre, Evet bedelli askerlik yapacaklar kıdem tazminatı alabilir. Biz de, bu görüşte olup, usulüne uygun askerlik nedeniyle işten ayrılacağına ilişkin bildirime rağmen, kıdem tazminatını ödemeyen işverenlere karşı DAVA AÇMAKTAYIZ. Konuya ilişkin görüşler şöyledir: 

Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden Prof. Dr. Erdem Özdemir: “Buna göre iş sözleşmesi işçi tarafından feshedilerek kıdem tazminatı talebinde bulunulabilecek, bu yola başvurulmaması durumunda ise işçi ücretsiz izinli sayılacaktır. Teknik anlatımla, iş sözleşmesi işçi tarafından feshedilmez ise askıya alınacak ve bu halde işçi askerden döndüğünde ise iş sözleşmesi tekrar kaldığı yerden devam edecektir” Özdemir, Yargıtayın bu konuda benzer bir yorumun yapıldığı eski tarihli bir kararını örnek gösteriyor. Karar şu şekilde, Yargıtay 9. H D, 09.06.1983 “...2338 sayılı Yasanın geçici 6/5. maddesinde temel askerlik eğitimi süresince maaşsız ve ücretsiz izinli sayılacağı kuralı getirilmişse de bu kuralın çalışanın işini güvence altında tutmak amacına yönelik bulunduğu kuşkusuzudur. Öbür yandan İş Yasasının değişik 14. maddesinde muvazzaf askerlik hizmeti sebebiyle ayrılanlara kıdem tazminatı verileceği öngörülmüştür. Davacı bu koşulun gerçekleşmesine bağlı istekte bulunduğuna göre, isteğin esasının incelenerek hak ettiği kıdem tazminatına hükmedilmesi yasaya aykırılık teşkil etmez”. 

Yine Prof. Dr. Talat Canbolat da kıdem tazminatı ödenmesi gerektiği görüşünde olup, “İşçi muvazzaf askerlik hizmetini yapmak için işinden ayrılmak zorundadır. Son düzenleme ile işçinin ücretsiz izinli sayılacakları belirtilmiştir. Ancak bu hüküm kıdem tazminatını düzenleyen 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14. maddesinde herhangi bir değişiklik yapmamıştır. Bu maddenin birinci fıkrasının 3. bendinde "Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla" iş sözleşmesini fesheden işçinin kıdem tazminatına hak kazanacağı hüküm altına alınmıştır. Buna göre işçi belirtilen bu hükümden yararlanarak bedelli için dahi olsa iş sözleşmesini feshederek kıdem tazminatı talep hakkına sahiptir. Ancak işçi bunun yerine 7146 sayılı Kanun'dan yararlanarak ücretsiz izin talep edebilir. Bu durumda ise ortada bir fesih olmadığından feshe bağlı alacak olan kıdem tazminatı talebinden söz edilemez. Yani işçinin seçimlik hakkı vardır. İsterse yukarıda belirtilen 1475 sayılı Kanun'a göre fesih hakkını kullanıp kıdem tazminatını talep edebilir, isterse ücretsiz izin hakkını kullanır ve askerlik sonrası gelip eski işinde çalışmaya devam edebilir.” demektedir. 

Yasanın çıkmasında etkili olan AK Parti Grup Başkan Vekili Mehmet Muş, 1475 sayılı Kanunun 14. Maddesinin yürürlükte olduğunu ve bedelli askerlik nedeniyle silah altına alınan işçilerin işten ayrılmaları durumunda kıdem tazminatı alabileceklerini TGRT Haber’e yaptığı röportajında açıkça belirtmektedir.